Son illərdə Özbəkistan beynəlxalq biznes üçün yeni imkanlar açaraq investisiya mühitinin inkişafında əhəmiyyətli bir addım atıb.
İqtisadiyyatın liberallaşdırılması, vergilərin azaldılması və valyuta çevrilməsinin sadələşdirilməsinə yönəlmiş kompleks islahatlar investisiya axınının nəzərəçarpacaq dərəcədə artmasına səbəb olub. Bu dəyişikliklərin vacib elementi sərmayədarlara geniş üstünlüklər təqdim edən azad iqtisadi zonaların yaradılması, eləcə də beynəlxalq maliyyə institutları ilə fəal əməkdaşlıq olub.
Aparılan iqtisadi siyasətin əsas məqsədi biznes və xarici investorlar üçün əlverişli mühitin yaradılmasıdır. Ölkədə vergi dərəcələri ardıcıl olaraq azalır, xarici şirkətlər üçün kredit resurslarına çıxış genişlənir, investorların hüquqlarının qorunması üçün tədbirlər görülür. Bu dəyişikliklər Özbəkistanı Orta Asiyanın ən cəlbedici bazarlarından birinə çevirir.
Respublikanın əsas üstünlüklərindən biri onun strateji yerləşməsidir. Ölkənin əhalisi 37,5 milyon nəfər təşkil edir, qonşu ölkələrlə birlikdə isə 300 milyondan çox istehlakçını əhatə edən bir bazar formalaşır. Bu, malların yerli istehsalı və onların regional ixracı üçün əhəmiyyətli perspektivlər yaradır. Özbəkistan təkcə xarici kapitalı cəlb etməyə deyil, həm də iqtisadiyyatın əsas sahələrini modernləşdirməyə imkan verəcək qabaqcıl texnologiya və nou-hau inteqrasiyasına çalışır.
Dünya təcrübəsi göstərir ki, aktiv investisiya siyasəti aparan ölkələr dayanıqlı iqtisadi inkişafa nail olurlar. Yeni istehsalat güclərinin işə salınması və müasir texnologiyaların tətbiqi sənayenin inkişafını stimullaşdırır, iş yerlərinin yaradılmasına və əhalinin rifahının artmasına töhfə verir. Özbəkistan bu yanaşmadan fəal şəkildə istifadə edir və bu, ölkənin ən böyük investisiya tədbirlərinin nəticələri ilə təsdiqlənir. Belə ki, üçüncü Daşkənd Beynəlxalq İnvestisiya Forumunda ümumi dəyəri 26,6 milyard dollar olan müqavilələr imzalanıb. Müqayisə üçün qeyd edək ki, bu rəqəm 2023-cü ildə 11 milyard dollar, 2022-ci ildə isə 7,8 milyard dollar təşkil etmişdi. Bu artım beynəlxalq biznesin Özbəkistana olan etimadının artdığını göstərir.
Uğurlu investisiya təşəbbüslərinin nümunələrindən biri Azərbaycan-Özbəkistan İnvestisiya Şirkətidir. Özbəkistan və Azərbaycan prezidentlərinin təşəbbüsü ilə yaradılan və nizamnamə kapitalı 500 milyon ABŞ dolları olan bu şirkət hər iki ölkənin iqtisadi inkişafına töhfə verən özəl biznesləri dəstəkləməyə yönəlib. AÖİŞ yeni və mövcud layihələrə 1 milyon dollardan 25 milyon dollara qədər sərmayə yatırır, investisiya müddəti isə 5–8 il təşkil edir. Şirkət maliyyə investoru kimi strateji qərarların qəbulunda iştirak edir, lakin layihənin gündəlik idarəçiliyinə müdaxilə etmir. AÖİŞ vəsaitlərini istehsal, logistika, turizm, kənd təsərrüfatı, innovasiya və digər sahələrə yönəldir.
Ənənəvi maliyyə institutlarından fərqli olaraq, AÖİŞ yalnız maliyyə ayırmır, o, biznes-planların arxasında duran insanları, onların ideyalarını, ambisiyalarını və ölkə ilə region üçün dəyərli layihələr yaratmaq istəklərini görən bir tərəfdaş kimi çıxış edir. Bu yanaşma şirkəti iqtisadi artım və struktur islahatları üçün əhəmiyyətli katalizator edir. Bundan əlavə, Özbəkistan əsas makroiqtisadi göstəriciləri gücləndirməyə davam edir, kənd təsərrüfatı və emal sənayesi isə ÜDM-in aparıcı sektorları olaraq qalır. AÖİŞ bu kontekstdə bir neçə sahəyə paralel diqqət ayıraraq davamlı iqtisadi inkişaf üçün möhkəm əsas yaradır.
Bu gün Özbəkistan investorlar üçün cazibə mərkəzi kimi mövqeyini inamla möhkəmləndirir və bu təsadüfi deyil. Biz bu ölkəni sadəcə bir bazar deyil, real inkişaf imkanlarının mövcud olduğu dinamik dəyişikliklər məkanı kimi görürük. Həyata keçirilən islahatlar iqtisadiyyatı daha çevik, daha açıq və beynəlxalq kapital üçün əlçatan edib. AÖİŞ üçün investisiya sadəcə maliyyə yatırımı deyil. Bu, eyni zamanda strateji tərəfdaşlıq və uzunmüddətli inkişaf töhfəsidir. Biz yalnız rəqəmlərlə maraqlanmırıq, həm də yeni tendensiyalar yaratmağa hazır olan ambisiyalı sahibkarlarla əməkdaşlıq etməyə üstünlük veririk. Özbəkistan genişmiqyaslı dəyişikliklərin bir hissəsi olmaq üçün bir fürsətlər ölkəsidir və biz bu prosesə öz töhfəmizi verməkdən qürur duyuruq, deyə AÖİŞ-in baş direktoru Nazim Hacıyev bildirib.
AÖİŞ-dən əlavə, Özbəkistanda iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrini dəstəkləyən digər investisiya qurumları da fəaliyyət göstərir. Bu, təkcə ənənəvi sahələrin inkişafını sürətləndirmir, həm də sahibkarlara yeni ideyalar tapmaq, məhsul inkişaf etdirmək və beynəlxalq bazarlara çıxmaq imkanı verir, xüsusilə İT, fintex, elektron ticarət və qabaqcıl rəqəmsal texnologiyalar sahəsində.
Fəaliyyətdə olan əsas investisiya strukturlarından biri də uzunmüddətli infrastruktur layihələrinin maliyyələşdirilməsi ilə məşğul olan Özbəkistanın Yenidənqurma və İnkişaf Fondu (FRRU)dur. Fond nəqliyyat mərkəzlərinin tikintisini, enerji sisteminin modernləşdirilməsini və strateji sənaye sahələrinin inkişafını dəstəkləyərək iqtisadi artım üçün möhkəm baza yaradır.
Qloballaşma şəraitində Özbəkistan regionda mühüm rol oynayır və ardıcıl şəkildə qlobal iqtisadi proseslərə inteqrasiya olunur. Onun coğrafi mövqeyi, zəngin təbii ehtiyatları və investisiyalara yönəlmiş siyasəti Özbəkistanı beynəlxalq oyunçular üçün cəlbedici məkana çevirir. “İnvestisiyalar və investisiya fəaliyyəti haqqında” Qanun şəffaflıq, bərabərlik və investor hüquqlarının qorunması prinsiplərini təsbit edir ki, bu da biznes üçün sabit və proqnozlaşdırıla bilən şərait yaradır.
Dövlət siyasəti investisiya mühitinin davamlı şəkildə yaxşılaşdırılmasına yönəlib. Əsas istiqamətlər sırasında innovativ istehsalatların cəlb olunması, infrastrukturun modernləşdirilməsi, beynəlxalq maliyyə qurumları ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsi və kiçik və orta sahibkarlığın dəstəklənməsi dayanır. Uzunmüddətli perspektivdə bu yanaşma ölkənin davamlı iqtisadi inkişafı üçün möhkəm zəmin yaradacaq.
